Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Pimpinello(-à-berrugo)
Poterium verrucosum
Rosaceae
Àutri noum : Armentalo-fèro, Freissineto.
Nom en français : Pimprenelle à fruits verruqueux.
Descripcioun :Aquesto pimpinello-à-berrugo trachis dins la garrigo e li tepiero seco de nòsti colo. Sèmblo proun à la pimpenello, Poterium sanguisorba, mai es uno planto pu pichoto e li fueioun an de dènt mai prefoundo. Lou soulet biais segur de la destria èi de regarda li fru que soun eici forço berrugous (fotò). Coumpara emé la pimpinello que ié sèmblo proun.
Usanço :Coume pèr sa cousino, li fueio aduson un bon goust de nose o de coumcoumbre à l'ensalado champanello. Ero proun acampado e de cop que i'a cultivado à passa tèms. La planto sarro li car e ajudo à la couagulacioun dóu sang. Sèr pèr sougna li plago e li bruladuro.
Port : Erbo
Taio : 8 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Poterium
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Champino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Poterium verrucosum Link ex G.Don, 1832
(= Sanguisorba verrucosa A. Braun, 1867 )